بایگانی برچسب: مستند داد

?دکتر میرزایی نیا، “عضو هیئت علمی ادبیات عرب” پس از دیدن مستند داد:
عدالتخواهی محور هستی است؛ هر کس در این جهت حرکت کند، یقیناً در مسیر خداوند است. این مستند، کار مبارکی است… امیدوارم که بتوانید با عامل های اصلی مفاسد مقابله کنید.

?مهدی عباسپوران، کارشناس امور مالی و مسئول سابق اتوماسیون تغذیه، پس از دیدن مستند:
مستند “داد” ، سند قانونی عدالتخواهی مردم است.

?دکتر مهدی صمدی، مدیر گروه مهندسی برق، پس از دیدن مستند: مجوز نگرفتن این مستند سخت گیری بیش از حد است.

?هادی نصرتی پور، مدیر حراست پس از دیدن مستند: مسئله‌ی مستند، دادخواهی بود و نه حاشیه.
اگر پیرو روش و منش حضرت علی (ع) باشیم باید [چنین مسائلی را] پیگیری کنیم. یک جای کار ایراد دارد؛ باید ببینیم گیر کار کجاست.

«تدبیر» مدیران فرهنگی دانشگاه حکیم سبزواری در شهرستان سبزوار نیز شامل حال دادخواهی کارگران، پرستاران و رانندگان شد و اکران مستند «داد» در این دانشگاه هم مجوز نگرفت. همین ماجرا اما سبب خیر شد تا به همت انجمن اسلامی دانشجویان عدالتخواه دانشگاه حکیم، فعالان کلیه تشکل های دانشجویی دانشگاه در برنامه «الف بای انقلاب» گردهم بیایند و درباره این مستند به بحث و گفتگو بپردازند. آنچه در پی می‌آید گفتاری است که حجت‌الاسلام مجتبی نامخواه در این نشست ارائه داده است.

یادداشت، مجتبی نامخواه) مستندی به نام «داد»، اثری است که خواسته‌های عدالت‌خواهانه‌ی رانندگان، پرستاران، کارگران و معلمان و برخوردهای امنیتی با آن‌ها را بازتاب می‌دهد؛ اثری روان و ساده که بیش از آن‌چه گمان می‌رفت دیده شد. این استقبال از «داد» اما بیش از هر چیز، از جمله بیش از جذابیت و ساخت اثر، معلول بستری است که «داد» در آن روییده است. موضوعی که در این جلسه می­خواهیم کمی بیشتر درباره آن گفتگو کنیم، واکاوی این بستر است. این بستر از یک منظر کلی عبارت است از نیاز به اندیشه­ورزی و حتی بازاندیشی درباره‌ی پروژه‌ی عدالت‌خواهی: «داد» اگر چه اثری انضمامی درباره‌ی چند رویداد عدالت‌خواهانه و یا به عبارت بهتر، اثری درباره‌ی تفسیری عدالت‌خواهانه از چند رویداد است اما از نگاهی دیگر و از منظری ثانوی حامل مهم‌ترین پرسش‌هایی است که بازشناسی اجتماعی وضعیت امروز عدالت‌خواهی بدان نیازمند است. همین زمینه‌هاست که «داد» را اثری قابل توجه ساخته است. اهم نکات  محورهایی که «داد» در باب اندیشه­ورزی پیرامون عدالت­خواهی می­گشاید را می­توان در پنج محور جمع­بندی کرد:

جامعه‌شناسی عدالت‌خواهی

پس از دیدن داد، مخاطبان و کسانی که داد را دیده­اند، به احتمال زیاد به مسئله‌های مشابهی فکر می‌کنند؛ به نسبت امنیت و عدالت و این‌که چرا باید یک اعتراض ساده امنیتی تلقی شود؟ به این‌که چرا باید وضعیت به گونه‌ای باشد که کارگرانی که حتی نمی‌دانند «عفو» چیست، شلاق بخورند و بعد زندان شوند و بعد عفو بخورند. مخاطب به این فکر می‌کند که چرا باید در فرایندهای حمل و نقل، تبعیض باشد؟ به این فکر می‌کند که چرا باید اعتراض به این تبعیض‌ها خط قرمز باشد؟ به عدم ابلاغ قانون مرتبط با پرستاران فکر می‌کند و به مسئله‌های از این دست. این‌ها مهم ترین مسئله‌های «جامعه‌شناسی عدالت‌خواهی» در حال حاضر هستند. مسئله‌هایی که به دلیل اشرافیت حاکم بر محافل رسانه‌ای و علمی، هیچ‌گاه موضوع بحث این محافل نیستند؛ به همین دلیل دقایقی پس از دیدن «داد»، احتمالاً تنها زمانی است که زیر این گنبد کبود، کسی به این مسئله‌های مهم و اساسی فکر می‌کند. از این روی «داد» را یک اثر تأمل برانگیز می­یابیم که مسیری مهم برای اندیشیدن به وضعیت کلان پروژه عدالت‌خواهی می‌گشاید.

مهم‌ترین نقطه قوت «داد» همین وجه تأمل برانگیزانه‌ی آن است. داد مهم است چون رهیافت بدیع و صریحی به جامعه‌شناسی عدالت‌خواهی به دست می‌دهد. نشان می‌دهد چگونه حرکت­های عدالت‌خواهانه که فطری است و مرزهای جغرافیای اجتماعی را می‌پیماید، توسط رسانه‌های یک درصدی بایکوت و نادیده گرفته می‌شود.

روایت جنبش‌های اجتماعی معطوف به انقلاب اسلامی

مسئله دیگر این است که داد به نسبت جنبش‌های اجتماعی مرتبط و متناسب با انقلاب می‌پردازد. به نسبت جنبش‌ دانشجویی و دیگر جنبش‌های اجتماعی با هم. ابتدای انقلاب امام خمینی ایده‌ی ارتباط حرکت‌های کارگری و با حرکت‌های دانشجویی و روحانیت را مطرح می‌کردند. بعدها اما کمتر به این موضع امام توجه شد. حتی ارتباط این حرکت‌ها با هم قطع شد. «داد» اما از این نسبت و ارتباط حرف می‌زند. «داد» روایتِ دغدغه‌ای  است که دانشجویان برای کارگران و رانندگان دارند و این یک هوشمندی خاصی است. اثر سراغ نسبتی رفته که کمتر مورد توجه بوده و یا به طور کامل فراموش شده است.

بنابراین داد مهم است چون به جنبش های هم‌بود و هم‌بردار با انقلاب پرداخته است. جنبش‌ هم‌بود با انقلاب یعنی جنبش‌هایی که می گویند ما در وضعیت ۲۱ بهمن نیستیم؛ با نظام که عبارت است از مسیر طی شده توسط انقلاب، مشکلی نداریم ولی در وضع خوبی هم نیستیم. درست مثل یک کارگر شلاق خورده، حال و روز خوبی نداریم. داد می‌گوید ما در وضعیت ۲۳ بهمن هستیم. طاغوت رفته ولی با رفع طاغوت عدالت به وجود نمی‌آید. عدالت چطور به وجود می‌آید؟ با کوشش‌ها و جنبش‌های مداومی که انقلاب را پس از پیروزی هم ادامه بدهند. روایت کردن این جنبش‌ها نقطه قوت مهمی برای «داد» است. روایتی که در این سال ها و با وجود این همه کار فکری، فرهنگی و رسانه‌ای مغفول واقع شده، و زیر خرواری از محافظه‌کاری‌ها و قدرت‌طلبی‌ها و مقدس‌مآبی‌ها مدفون شده است.

عبور از سیاست‌زدگی عدالت‌خواهی: عدالت «اجتماعی» و الگوی نقد عدالت‌خواهانه

نقطه قوت دیگر داد این است که اگر چه یک نقد رادیکال عدالت‌خواهانه است اما سیاست‌زده نیست. نقد عدالت‌خواهانه‌ی سیاست‌زده یا سیاست‌زدگی عدالت‌خواهی یعنی چه؟ یعنی این کارهایی که باب شده که شبِ انتخابات کنفرانس خبری بگذارند و برای زدن رقیب انتخاباتی‌شان پرونده رو بکنند. حالا البته برخی هر شب‌شان شب انتخابات است. افشاگری یکی از مسیرهای طلب عدالت اجتماعی است اما افشای مناسبات اشرافیت، با سیاست‌زدگی تفاوت دارد. سیاست‌زدگی عدالت‌خواهی یعنی نقد عدالت‌خواهانه با این نیت انجام شود که منتقد «کرسی» فرد مورد نقد را به دست بیاورد. محافظه‌کاران قبلا با اصل «نقد» و «نقد رادیکال» مشکل داشتند اما حالا آن را به عنوان ابزاری برای رسیدن به قدرت استفاده می‌کنند. نقدی که در «داد» مطرح می‌شود اما سیاست‌زده نیست. هدف از داد این نیست که کسی کرسی قاضی آق‌دره را بگیرد؛ عدالت‌خواهی داد، برای ذات عدالت است نه برای کسب قدرت. نمی‌شود با سیاست‌زدگی و «سیاسی»کاری، عدالت«اجتماعی» را طلب کرد و این نکته‌ی مهمی است که داد ما را متوجه آن می‌کند.

داد یک اثر سیاسی صریح است اما سیاست‌زده نیست یا می‌کوشد سیاست‌زده نباشد. لذا تندترین نقدها را هم به قوه‌ی قضاییه وارد می‌کند؛ رادیکال­تر از آن که تصویر حکم صادره از قوه قضاییه را نشان می‌دهد و زیر سوال می‌برد؟ با این حال  نقدش از جنس دعواهای سیاسی روزمره با قوه قضاییه نیست. و این درست همان الگویی از نقد است که ما در آینده به آن نیاز داریم. «داد» حامل یک تئوری تام درباره‌ی فلسفه‌ی نقد در جامعه‌ی امروز ماست.

نسبت عدالت با امنیت و دیگر مفاهیم اجتماعی

یک مسئله‌ی دیگر هشداری است که «داد» در ارتباط با مقوله‌ی امنیت به به ما می‌دهد. «داد» به ما می‌گوید برگردید ببینید چه تعریفی از امنیت ملی داشتید که امروز امنیت به مثابه برچسبی در برابر عدالت‌خواهی به کار برده می‌شود؟ داد می‌گوید بروید سراغ «متخصصان امنیت» و بپرسید در این سه دهه بعد از انقلاب اسلامی چه تعریفی از امنیت ارائه کرده‌اید که در آن طلب حقوق یک کارگر، مطالبه‌ی ابلاغ و اعمال قانون، مقابله با تبعیض در حمل و نقل و مانند آن می‌شود ضد امنیت؛ در حالی که این‌ها حرف‌ها اصلِ حرف انقلاب است. دادخواهی باید بشود ضد امنیت. بخشی از مشکل حتما به کنش‌گران عرصه‌ی امنیت باز می‌گردد اما بخش مهم­تر و کلان‌تر مسئله و به اصل درکی که از امنیت داریم باز می‌گردد.

بسط عدالت‌خواهی به مبارزه با تبعیض

اصلی‌ترین نکته و نقطه‌ قوت و اهمیت «داد» این است که بیشتر از آن‌که درباره فساد باشد، درباره‌ی تبعیض است و این آن بُعد مهم داد است. ما در کنش‌های عدالت‌خواهانه‌مان تنها متوجه سطحی از عدالت‌خواهی بودیم که عبارت است از مبارزه با فساد. عدالت‌خواهی اما دو مبارزه‌ی مهم دیگر هم داشت: مبارزه با فقر و مبارزه با تبعیض.  در تفکر انقلاب عدالت عبارت است از مبارزه با فقر و فساد و تبعیض، اما ما متأثر از محافظه‌کاران مبارزه با تبعیض را فراموش کرده‌ایم. این بحث البته مفصل است و قبل‌تر در یادداشت‌هایی آن را توضیح داده‌ام. اجمالاً «داد» به ما متذکر شد عدالت‌خواهی سطوح دیگری دارد. توجه به سطح مبارزه با تبعیض در عدالت‌خواهی مستلزم عبور از مرداب محافظه‌کاری است و تذکر این عبور است که «داد» را متمایز کرده است. اگر موضوع داد فساد بود و نه تبعیض، این همه جذاب نبود. ده سال است قانون تعرفه‌گذاری پرستاری تصویب شده اما اجرا نمی شود؛ یعنی یک ساخت تبعیض‌آمیز به نهاد قانون لگام زده است. وقتی در سیستم حمل و نقل و در فرایند توزیع بار، برخی بیشتر بار می‌گیرند، یعنی تبعیض وجود دارد و تبعیض‌ستیزی بصیرت مهمی است که در داد مورد تأکید است. داد مسیر مهمی در بازاندیشی پیرامون پروژه‌ی عدالت‌خواهی و تکامل آن خواهد گشود.

اکران مستند «داد» که به مسئله برخوردهای ناروا و سلیقه‌ای با اعتراضات صنفی می‌پردازد، یک بار دیگر با کارشکنی‌ مسئولان با مانع روبه رو شد.

این روزها، مستند «داد» که چندی پیش توانست جایزه ویژه هفتمین جشنواره مردمی فیلم عمار را کسب کند، در قالب اکران‌های مردمی این جشنواره در محل‌ها و محافل مختلف به خصوص دانشجویی اکران و مورد توجه قرار گرفته است.

مستند ۵۰ دقیقه‌ای «داد» از همان روزهای آغاز اکران مردمی خود، با برخی کارشکنی‌ها و مانع‌تراشی‌های عجیب نهادهای قضایی و دولتی مواجه شده است.

در تازه‌ترین مورد از این برخوردها، روز گذشته(۲۸ فروردین) به گفته مسئولان انجمن اسلامی دانشجویان عدالتخواه دانشگاه حکیم سبزواری شهرستان سبزوار استان خراسان رضوی،بدون ارائه دلیل و منطقی از سوی مسئولان، با اکران این مستند عدالتخواهانه توسط شورای بازبینی ِمعاونت فرهنگی ِدانشگاه حکیم سبزواری مخالفت شده است.

پیش از این هم اکران مستند «داد» در تالار شهر انار(استان کرمان)، با ممانعت مسئولان اداره فرهنگ و ارشاد و عدم صدور مجوز اکرانمواجه شده بود و همچنین نمایش این اثر در کتابخانه مرکزی اصفهان با حکم دادستانی این شهر لغو شده بود.

همچنین در موردی دیگر، مسئولان دانشگاه رفسنجان نیز با تعللی یک ماهه، با درخواست اکران مستند «داد» در این دانشگاه مخالفت کرده بودند که به گفته مسئول تشکل مجمع دانشجویان عدالتخواه به عنوان متقاضی اکران، معاون فرهنگی دانشگاه با ارسال پیامی، دلیل مخالفت با اکران این فیلم را «حفظ اتحاد و جلوگیری از هرگونه تنش در شرایط حساس کنونی» در دانشگاه عنوان کرده بودند.

اما محتوای مستند ۵۰ دقیقه‌ای «داد» چیست که مسئولان محترم و دولتی، این گونه و با بهانه یا بی‌بهانه‌ای مانع اکران عمومی آن می‌شوند؛ مستند «داد» به پیگیری و واکاوی مسئله برخوردهای نادرست امنیتی و قضایی سال‌های اخیر با اعتراضات صنفی از جمله اعتراض کامیون‌داران در بندرعباس، اعترضات پرستاران نسبت به نظام پرداخت بهداشت و درمان و همچنین شلاق خوردن کارگران معترض معدن روستای آق‌دره می‌پردازد که ظاهرا بیان این موضوعات به مذاق برخی مسئولانی که طبیعتا باید پاسخگوی عملکردشان باشند، خوش نیامده و به همین دلیل است در اکران‌های «داد» سنگ‌اندازی می‌کنند.

«داد» به کارگردانی حجت عدالت‌پناه در مدرسه سینمایی عمار و با همراهی جمعی از دانشجویان عدالتخواه ساخته شده و همان طور که ذکر شد این مستند، جایزه ویژه هفتمین جشنواره عمار را در بخش نقد درون گفتمانی کسب کرده است؛ به عبارتی «داد»، با اتکا بر اصول ساختاری انقلاب اسلامی به پیگیری منصنفانه و واقع‌مدارانه برخوردهای ناروای قضایی با اعتراضات صنفی در کشور پرداخته است که متاسفانه به خاطر عملکرد نادرست و سلیقه‌ای برخی، تنها و تنها خوراک رسانه‌های معاند را فراهم می‌کند.

پس از توقف مکرر و ممانعت از اکران این فیلم چهره‌های رسانه‌ای و فرهنگی بسیاری در کشور به موضوع این مستند و ممانعت از اکران آن واکنش نشان داده اند.

علیرضا قزوه، شاعر سرشناس کشور درباره این مستند می‌گوید: «مستند «داد»، اعتراض و صدای بچه های انقلاب است که حاضر هستند تا زندان رفته و زندانی شوند، کتک خورده و تهمت بشنوند اما حرف خود را بر زبان بیاورند؛ من، مخاطب این مستند را تمامی مردم کشور می دانم و از طرف دیگر تمامی مسئولان و مدیران که باید چنین مستندی را تماشا کنند.»

قزوه ادامه می‌دهد: «موضوع بسیار بد اما بسیار واضح و مسلمی است که جلوی نمایش این مستند را در مراکزی که با بودجه دولتی اداره می شوند و رنگ و بوی دولتی دارند می‌گیرند چراکه از نظر برخی ها این مستند خطرناک محسوب می شود و شیوه اعتراض را به مردم آموزش و یاد می دهد!»

مسعود براتی، فعال سابق دانشجویی و از عوامل برنامه تلویزیونی «ثریا» هم درباره برخی کارشکنی‌‌ها در اکران مستند «داد» می‌گوید: «عدالتخواهی هزینه دارد و بسیار طبیعی است با اکران عمومی آن در دانشگاه ها و مراکز علمی-فرهنگی مختلف برخورد شود؛ این بی‌مهری‌ها و مقابله‌هایی که با مستند «داد» و مستندهایی از قبیل آن انجام می شود طبیعت کار و فعالیت در این حوزه است؛ در حقیقت وقتی مستندی درباره عدالت ساخته می شود طبیعی است که برخوردهای مختلفی با آن صورت بگیرد.»

گلعلی بابایی، نویسنده مطرح آثار دفاع مقدس مانند «ضربت مقابل» و «نقطه رهایی» نیز با انتقاد از برخی کارشکنی‌ها در اکران‌های مستند «داد» می‌گوید: «چرا مستندی که روشنگری می کند و قوه قضائیه هم باید از آنها تشکر کند که امر خلافی را به آنها و مردم کشور نشان داده به جای تقدیر، مانع از نمایش آن می شوند.»

سعید بیابانکی، نویسنده، شاعر و طنزنویس نیز درباره مسائلی که در مستند «داد» روایت شده است، می‌گوید: «مسئله تازه و جدیدی در سیستم اداری ما نیست و افراد فراوانی بودند که وارد دایره مبارزه با فساد شدند و به اشکال مختلف با آنها برخورد شده و جلوی آنها گرفته شده است.»

بیابانکی که به گفته خودش به خاطر شغل برادرش با فضای سیستم حمل و نقل هم تا حدودی آشناست، ادامه می‌دهد: «مستند «داد» باید در قالب اکران‌های ویژه برای مدیران و مسئولان تصمیم گیرنده نمایش داده شود تا تأثیر مناسب و واقعی خود را داشته باشد.»

سعید زیباکلام استاد دانشگاه تهران می‌گوید: «صادقانه بگویم این مستند، خوب، اشک مرا درآورد. به اندازه سهم بسیار کم و ناچیزی که در پیروزی این انقلاب داشتم باید عرض کنم که آیا ما انقلاب کردیم که با چنین افراد بی‌پشت و پناهی، چنین کارهایی شود؟

این ممانعت ها در حالی رخ می دهد که این مسئولان دولتی و قضایی کشور هستند که باید پاسخگوی عملکرد خود باشند که دانسته یا ندانستهبا برخوردهای سلیقه‌ای و نادرست‌شان با اعتراضات صنفی، باعث دلسردی و ناامیدی مردم از انقلاب می‌شوند و آن‌گونه که به نظر می‌رسد بیش از آن که به فکر پاسخگویی باشند همچنان به فکر پاک کردن صورت‌مسئله اتفاقات هستند.

امید است آن‌گونه که کارگردان مستند و چهره های فرهنگی ـ هنری و رسانه ای هم گفته‌ اندمسئولان و مقامات محترم قضائی و دولتی کشور برای یک بار هم شده، پای این مستند بنشینند و یک بار برای همیشه،حساب اعتراضات صنفی ومطالبه‌گری عدالت را از جنجال‌سازی‌ها و سروصداهای سیاسی جدا کنند و خوراک دست رسانه‌های معاند ندهند.

منبع: خبرنامه دانشجویان ایران

در کمال ناباوری بدون ارائه دلیل، پخش مستند داد توسط شورای بازبینی ِمعاونت فرهنگی ِدانشگاه حکیم سبزواری لغو شد!

این فیلم پر سفر، جستاریست دانشجویی در پی جمهوریت، عدالت و امنیت از بندر عباس و بندر شهید رجایی تا یزد و تهران تا روستای آق دره تکاب.

داستان فیلم بدین گونه است که تعدادی از دانشجویان عدالتخواه به همراه یک مستند ساز پیگیر برخوردهای امنیتی و قضایی ناروایی که با اعتراضات صنفی مختلف در سالهای اخیر شده از جمله اعتراض رانندگان در بندر عباس و شلاق خوردن کارگران معترض معدن آق دره و اعتراضات پرستاری میشوند و  در پی حل کردن معادله سه مجهولی جمهوریت، امنیت و عدالت هستند.